De snelle stijging van de koers van de bitcoin trekt veel beleggers. Etf-aanbieders ruiken hun kans en zijn druk bezig om cryptofondsen op te zetten. Die kennen dezelfde risico’s als een directe investering in een bitcoin of andere cryptomunten.

Wat moeten beleggers overwegen als ze interesse hebben in een bitcoin-etf?

Beleggers die de scepsis over bitcoin achter zich willen laten, hebben nogal wat praktische kwesties te overwinnen om in deze digitale munten te kunnen handelen. Welk cryptoplatform is veilig, hoe en waar bewaar je de digitale codebrokjes?

Al deze moeilijke zaken kunnen de fondsaanbieders wegnemen, in ruil voor een stevige vergoeding natuurlijk. Etf’s, beursgenoteerde indextrackers zouden dergelijke problemen moeten helpen oplossen.

Toch is het nog niet zover dat crypto alom aanwezig is in fondsvorm. De belangrijkste reden is de reeks afwijzingen van cryptofondsen door de Amerikaanse beurstoezichthouder, de SEC. In 2018 zou de toezichthouder op één dag zo’n negen verzoeken hebben afgewezen.

De belangrijkste redenen werden destijds toegelicht door SEC-voorzitter Jay Clayton, die bepaald geen voorstander is van het herverpakken van cryptomunten. Elementaire zaken als prijsvorming en liquiditeit waren volgens hem nog onvoldoende op orde, wat de risico’s voor de belegger te groot maakt.

Nieuwe wind
Na zelf eerder ook bakzeil te halen, diende VanEck op de laatste dag van het afgelopen jaar toch opnieuw een nieuw verzoek in voor toelating van een bitcoin etf.

De beweging kan niet los worden gezien van de verwachtingen in de markt. Die stellen dat met het geplande vertrek van Clayton (die samen met Trump straks het veld ruimt) er bij de SEC een andere wind gaat waaien op cryptogebied.

Met de registratie hoopt VanEck alvast vooraan te staan als er straks een grote groep nieuwe beleggers mag worden verwelkomd. Of het deze speler gaat lukken is voor het beleggerslandschap minder relevant.

De vraag is vooral: wat hebben we aan crypto etf?

Voordelen crypto etf’s
Via etf’s zouden bitcoins beter toegankelijk zijn voor particuliere beleggers. Institutionele beleggers hebben al langer de mogelijkheid om in cryptomunten te beleggen. Bijvoorbeeld via de handel in bitcoin-futures of -opties, verhandeld op de gereguleerde beurzen van New York en Chicago. Omdat het hier om grote bedragen gaat (vanwege de minimale contractgrootte en benodigde bankgaranties) is deze beleggingsvorm gesloten voor kleinere beleggers.

Crypto etf’s zullen in navolging van deze afgeleide producten straks ook op gereguleerde beurzen verhandeld worden en dan in coupures die aansluiten bij niet-institutionele (kleinere) beleggers.

Lagere transactiekosten

De huidige handel in cryptomunten (via gespecialiseerde websites) gaat vaak gepaard met hoge spreads (verschil tussen de prijs waarop kan worden gekocht en verkocht) en additionele transactievergoedingen, die tezamen de transactiekosten vormen. Door cryptomunten te verpakken in een fonds en de participaties te verhandelen op een gereguleerde beurs, zouden de transactiekosten aanzienlijk moeten dalen, bijvoorbeeld omdat dan een veel diepere markt ontstaat.

Transparantie

Uiteindelijk ontstaat met crypto etf’s een meer volwassen spotmarkt waartegenover een reeds bestaande futuresmarkt staat. De wisselwerking hiertussen zal beide deelmarkten versterken en bijdragen aan de algehele transparantie over hoe prijzen tot stand komen.

Nadelen crypto etf’s

Geen spreiding, duur

Normaliter spreiden etf’s het fondsvermogen over de verschillende beleggingen, zoals over bedrijven, grondstoftypen en/of over landen. Bij de voorgestelde crypto etf’s is deze spreiding er in het geheel niet. Vaak richt men de pijlen op slechts één munt, wat in de meeste gevallen gewoon de bitcoin is.

Bovendien zullen de jaarlijkse kosten van crypto-etf’s hoog zijn. De jaarlijkse kosten van een van de weinige bitcoin-etf’s die verhandelbaar zijn op de Duitse beurs bedragen twee procent van het fondsvermogen per jaar. Ook de bitcoin-etn’s - notes die net iets risicovoller zijn dan etf’s – vragen jaarlijks zo maar twee procent van de inleg. Dat zijn kostenpercentages waarvoor de gemiddelde fondsmanager van aandelenfondsen zich tegenwoordig flink zou schamen.

Liquiditeit onzeker

De eerdere bezwaren van de SEC over de beperkte liquiditeit van cryptomunten zijn ook vandaag nog relevant. Een belangrijk punt is dat het handelsvolume in cryptomunten verre van constant is. Dit kan betekenen dat op een moment van grote financiële onrust, het niet mogelijk is om etf’s te verkopen. Crypto-etf’s zijn zeer gevoelig voor dit illiquiditeitsrisico.

De oplossing kan zijn om een hele sterke marketmaker te vinden die deze liquiditeit kan verzorgen. Gegeven de volatiliteit die we de laatste maanden bij bitcoin zagen, zal het echter lastig zijn om zo’n speler te vinden. De risico’s zijn namelijk astronomisch hoog, zeker in vergelijk met traditionele beleggingen.

Fundamentele risico’s
Aanvullend op bovengenoemde voor- en nadelen - specifiek voor etf’s - brengen beleggingen in cryptomunten ook fundamentele risico’s met zich mee.

Het belangrijkste risico is de onzekerheid over de uiteindelijke toepassing van cryptovaluta binnen het maatschappelijk geldverkeer. Zeker nu ook de centrale bankiers in toenemende mate werk maken van een eigen digitale munt (“Central Bank Digital Currency”), ook leunend op blockchain-technologie, is het de vraag wat de toepassing van private cryptomunten zal zijn.

Ook met de beleidsmatige aandacht tegen witwassen en terrorismefinanciering, is het op zijn zachtst gezegd discutabel hoe lang private cryptomunten populair blijven. Deze munten hebben het imago om financiële malversaties te faciliteren. Het is denkbaar dat de overheid ooit met maatregelen komt.

Kort gezegd kunnen cryptofondsen helpen om wat risico’s te verkleinen als het om transacties in bitcoins gaat. Beleggers kunnen hun transacties laten uitvoeren via beursplatforms die onder toezicht staan van autoriteiten. Dat neemt de risico’s van het product niet weg. Beleggen in een cryptofonds kent dezelfde risico’s als beleggen in bitcoin of een andere cryptomunt. En van de veelgeprezen voordelen van etf’s: spreiding, verhandelbaarheid en lage kosten, blijft in praktijk weinig over.