Ervaren beleggers weten dat aandelenkoersen niet uitsluitend door (verwachte) economische prestaties van individuele ondernemingen worden bepaald. Drie andere, onderling gerelateerde grootheden beslissen mee.

De eerste is de lage rente; die zorgt zowel voor lagere financieringskosten als voor hogere contante waarde (bij gelijkblijvende risicopremie) van toekomstige kasstromen. Dat laatste is een rationele verklaring waarom juist groeibedrijven – die het moeten hebben van hoge toekomstige in plaats van huidige kasstromen – extra steun ondervinden.

De volgende grootheid is liquiditeit. Dankzij de lage rente is geld spotgoedkoop. Overheden, bedrijven, maar ook consumenten (hypotheken) konden nog nooit zo goedkoop lenen. Niet alleen roepen centrale banken overheden op meer fiscaal te stimuleren, ze kopen voor honderden miljarden aan schuldpapier op, waardoor dat geld terugvloeit naar beleggers, die er weer andere bestemmingen voor zoeken. De risicograad van die nieuwe bestemmingen wordt daarbij steeds hoger, hongerig naar een beetje rendement.

Bedrijfseconomische prestaties, rente en liquiditeit zijn rationele factoren, in tegenstelling tot de laatste grootheid: het sentiment. Aandelenkoersen spuiten omhoog en beleggers buitelen over elkaar heen om alles wat los en vast zit te kopen. Verblind door hebzucht kopen ze junk bonds als waren ze triple-A, overbieden ze IPO’s die op de eerste dag in koers verdubbelen en juichen ze de SPAC-invasie toe. En jawel, de bitcoin is weer hip en heeft zijn recordstand bereikt.

Zelfs de voorzichtige consument die altijd al te bang was om te beleggen in aandelen, maar inmiddels wordt geconfronteerd met een negatieve rente op zijn zuur verdiende spaarcentjes, zoekt zijn heil in vastgoed en koopt gefrustreerd een krot voor drie ton. Of een garage voor een ton.

Het lijdt geen twijfel: de jaren negentig zijn terug. Bij dezen de column over mijn verwachtingen voor 2021 en verder.

Dit is een column van Errol Keyner, adjunct-directeur van de VEB