Dat etf’s, indexvolgende beleggingsfondsen die op de beurs verhandeld worden, de afgelopen jaren zo populair zijn geworden, is gemakkelijk te verklaren. Etf’s bieden de mogelijkheid om tegen lage kosten, breed gespreid te beleggen in een mandje van bijvoorbeeld aandelen, obligaties of vastgoed (of een mix van de voorgaande). Zo kan via een etf belegd worden in de 500 grootste Amerikaanse bedrijven of de 600 grootste beursgenoteerde bedrijven binnen de eurozone via respectievelijk S&P500-etf’s en Stoxx 600-etf’s die door verschillende partijen worden aangeboden. Bovendien wordt voor niet-professionele beleggers via etf’s handel in minder toegankelijke markten even eenvoudig als een simpele aandelenbelegging. Denk aan de beurzen van Brazilië, Indonesië, mandjes grondstof-futures of valuta.

Het enorme aanbod van etf’s – wereldwijd zijn er inmiddels 7.000 basisvarianten van etf’s en dat aantal blijft groeien – stelt beleggers voor nieuwe dillema’s. Want niet alle etf’s zijn geschikt voor beleggers die op een regelmatige en niet al te wilde manier vermogen willen opbouwen voor de lange termijn. Grondstof- en vastgoed-etf’s bijvoorbeeld kunnen behoorlijk in waarde schommelen.

Een van de grote voordelen van etf’s is het feit dat deze verhandelbaar zijn op een gereglementeerde markt, de beurs. Maar dat helpt nog niet per definitie de verhandelbaarheid van onderliggende beleggingen omhoog. De handel in aandelen is normaal gesproken een stuk meer liquide dan die in obligaties of meer exotische producten. Dat grotere liquiditeitsrisico is ook terug te vinden in de etf’s die zich hierop richten.

Om Nederlandse beleggers te helpen richting te kiezen in het woud aan mogelijkheden in de wereld van etf’s heeft de VEB een keuzehulp ontwikkeld. Klik hier voor de etf tool Uit het aanbod dat in Nederland te koop is, hebben wij ruim 300 etf’s geselecteerd die wij op onze website onder het vergrootglas leggen. De selectie bestaat voornamelijk uit goed verkrijgbare aandelen-, obligatie- en vastgoed-etf’s, waarvan de jaarlijks bij beleggers in rekening gebrachte kosten relatief laag zijn. Lage kosten zijn belangrijk om kans te maken op een goed toekomstig rendement. Daarnaast hebben we fondsen geselecteerd met een aanzienlijk fondsvermogen. Deze etf’s zijn groot geworden omdat ze populair zijn en zullen daarom niet zo snel worden opgedoekt door de aanbieder. Er kleven aanvullende voordelen aan etf’s waarin veel geld van beleggers is gestoken, maar daarover verderop in dit artikel meer.

De voorselectie van de VEB is een startpunt. De uiteindelijke keuze voor een etf is afhankelijk van het beleggingsdoel en de visie van elke belegger afzonderlijk. Om daarbij te helpen hebben we een analyse gemaakt van de historische prestaties van de etf’s. Dat zegt misschien niks over de toekomst, maar door vele variabelen mee te laten wegen is het toch mogelijk een paar lessen te trekken.

Stijl is tijdloos
Mode gaat voorbij, stijl blijft waarde behouden. Dat is bij beleggingen niet anders dan in de kledingindustrie. Onder stijl verstaan we de regio en sector waarin belegd wordt, gecombineerd met het type financieel instrument dat de etf hierbij gebruikt, zoals – vaak – aandelen of obligaties of – meer exotisch – via gestructureerde producten.

Uit onze analyse van resultaten van de groep lage kosten-etf’s blijkt dat beleggingsstijl de meest bepalende factor is voor het behaalde rendement.

De beleggingsstijl zegt vooral iets over het marktrisico dat de belegger is aangegaan en hoe dit vervolgens heeft uitgepakt. Dit type risico valt sterk samen met zaken als beurssentiment en ontwikkelingen in de reële economie. Vanwege het onvoorspelbare karakter is spreiding over meerdere stijlen een must om een robuuste portefeuille te hebben.



Groot is beter
Fondsomvang is een van de factoren waarop wij de etf’s in de online VEB Portal hebben geselecteerd. Onze analyse binnen deze groep van ruim 300 fondsen leert dat omvang een factor van belang is om de kans op een goed rendement te vergroten.

Fondsomvang (op het moment van de beleggingsbeslissing) lijkt positief verband te houden met rendement.

Ongetwijfeld speelt liquiditeit hier een rol. Een fondsbeheerder van een etf moet regelmatig stukken aan- en verkopen om de index die hij weerspiegelt goed te blijven volgen. Fondsbeheerders van grotere etf’s doen dit met grotere volumes en hebben daardoor profijt van een zekere kwantumkorting op de transactiekosten die ze maken. Ook kunnen de vaste kosten die fondsbeheerders maken bij grote etf’s over meer beleggers worden verdeeld.

Niet vergeten: kosten
Kosten zijn de gebedsmolen van beleggen. Wie een investering overweegt, zal telkens opnieuw aandacht moeten besteden aan de kosten die hij kwijt is aan transacties en beheer van de belegging. Op lange termijn zijn kosten de enige factor waarvan vooraf vaststaat dat ze een groot verschil in rendement kunnen maken. De selectie voor de VEB etf-portal is al gemaakt op basis van (relatief) lage kosten.

Vergeet hippe innovatie
Zoals gebruikelijk in de financiële wereld worden – in de kern – overzichtelijke producten als indextrackers (etf’s) al snel een stuk complexer door toevoeging van allerhande nieuwe snufjes. Een daarvan is de wildgroei aan indexen die door etf’s gevolgd (kunnen) worden. De eerste etf’s volgden nog vooral ‘bestaande’ indexen zoals de S&P 500, de AEX of de Stoxx 50-index. Al snel werden bijzondere mandjes samengesteld, uitsluitend bedoeld om een nieuwe etf op de markt te brengen. De prestaties van veel etf’s is dan ook niet meer af te lezen aan de grote beursindexen. In de portal vindt u per etf welke index deze volgt.

Een andere innovatie in etf-land is securities lending. De beheerders van etf’s lenen dan tijdelijk de beleggingen in het fonds uit aan bijvoorbeeld shortsellers. Fondsaanbieders stellen juist dat deze activiteit gunstig is voor de belegger, omdat een stukje van de ontvangen vergoeding voor de stukken-uitleen, weer wordt teruggestort in het fonds.

Een andere innovatie zijn synthetische etf’s. Deze producten volgen net als reguliere etf’s een benchmark (index), maar in plaats van het hiervoor aankopen van de afzonderlijke beleggingen die in de benchmark zijn opgenomen, kopen zij een derivaat – een afgeleid product zoals een swap – dat recht geeft op dezelfde rendementen als de gevolgde index. Omdat hiermee minder transactiekosten gepaard gaan, zou dit product meer rendement moeten opleveren dan etf’s die alle stukken een-op-een opkopen.

Wij keken naar de effecten van securities lending en synthetisch maken van etf’s op het rendement in onze selectie van etf’s. Het effect blijkt nihil. De synthetische etf’s blijken het niet beter te doen dan reguliere etf’s, terwijl de positieve effecten van securities lending op het rendement statistisch verwaarloosbaar zijn.

Er zijn extra bijzonderheden aan etf’s die wel verschil in rendement maken. Zo is er de kwestie van dividendlekkage bij aandelen-etf’s. Fondsbeheerders ontvangen dividend op de aandelen die ze namens beleggers hebben gekocht en storten dit in het fonds. De aandelen komen uit verschillende landen waarvoor verschillende fiscale regels voor dividend gelden. Een deel van de dividendbelasting kan dan niet worden teruggevraagd.

klik hier voor de etf-tool