Wanneer de VIX-index, die de 1-maands volatiliteit op S&P 500-opties meet, een ongekende piek bereikt, zoals op 18 maart het geval was, dan is uitbetaling van dividend niet het eerste wat een verstandige bankier zal overwegen.
Al herinner ik mij heel goed dat in 2008 bij de vorige piek in volatiliteit ING – onder leiding van Michel Tilmant en zijn Canadese cfo John Hele – doorging met het inkopen van eigen aandelen tot vlak voordat de bank financiële steun aan de Staat der Nederlanden moest vragen. Nout Wellink van de Nederlandsche Bank had daar destijds geen bezwaar tegen.
Maar je kunt ook doorslaan naar de andere kant. De Europese Centrale Bank (ECB) had op 17 januari banken die niet aan alle kapitaaleisen voldoen al gemaand om geen dividend uit te keren over 2019. Dat lijkt me inderdaad de taak van de ECB. Op 27 maart adviseerde de ECB echter álle banken om tot 20 oktober geen dividend uit te keren. Daarmee gaat de toezichthouder buiten zijn boekje en loopt voor de muziek uit. Zo’n besluit moet iedere bank zelf nemen.
De vorige crisis is al gebruikt om de financiële sector onder curatele te stellen. Sindsdien bepaalt de overheid wie een bank mag leiden en wat die mensen mogen verdienen. Nu de ECB het dividendbeleid naar zich toe trekt, is de aandeelhouder in financiële instellingen helemaal gedegradeerd van mede-eigenaar tot verschaffer van een achtergestelde niet-aflosbare lening. Hij is hooguit postconcurrent schuldeiser, zoals hij dat bij de Rabobank altijd al was.
Dat is geen fijne positie als de overheid via de centrale bank uw dividend over 2020 inhoudt en u tegelijkertijd via de belastingdienst afrekent op een fictief rendement van 5,28 procent op uw uit (bank)aandelen en (Rabo)certificaten bestaande beleggingsportefeuille. We zullen zien waar de autoriteiten deze crisis verder nog voor zullen gebruiken.
Dit is een column van Paul Frentrop, expert op het gebied van corporate governance.