Een interessant onderzoek dat al sinds 2002 loopt is de tweejaarlijkse ‘SPIVA Europe Scorecard’. In dit onderzoek zet indexbouwer S&P Dow Jones Indices zijn eigen Europese indices af tegen de actief beheerde beleggingsfondsen die in Europa worden aangeboden. SPIVA staat voor S&P Indices Versus Active Funds.
Het resultaat is meestal schrikbarend, maar in de de meest recente editie Direct naar het onderzoek zoeken met name de beheerders van Nederlandse aandelenfondsen pijnlijk nieuwe dieptepunten op. Van de fondsen die S&P in deze categorie bekeek wist er geen enkele beter te presteren dan de relevante index (S&P Netherlands BMI).
En niet alleen in het afgelopen jaar (medio 2018 - medio 2019), ook over de afgelopen 10 jaar was het percentage ‘underperformers’ in Nederlandse aandelen 100 procent.
De Nederlandfondsen boekten in het afgelopen jaar een gewogen gemiddeld beleggingsresultaat dat 6,5 procent onder het marktgemiddelde lag, over de 10-jaarsperiode lag de prestatie gemiddeld per jaar 4,5 procent onder de markt.
Nederlandse fondsbeheerders doen het dus uitgesproken slecht, maar ook in de rest van Europa zijn de prestaties niet om over naar huis te schrijven. Maar liefst 90 procent van de Europese aandelenfondsen hield in het afgelopen jaar de index niet bij, over de afgelopen vijf en tien jaar waren die percentages respectievelijk 78 en 88 procent. Voor aandelenfondsen die beleggen in Amerikaanse aandelen, wereldwijd of in opkomende markten geldt ook dat een overgrote meerderheid de markt niet weet te verslaan.
Het SPIVA-onderzoek corrigeert voor de ‘survivorship bias’, het fenomeen waarbij de slechtst presterende fondsen vaak snel van het toneel verdwijnen. Ook wordt gecorrigeerd voor de omvang van de fondsen en worden alternatieve klassen van dezelfde fondsen weggelaten.
De mening van de VEB over actieve beleggingsfondsen wordt door dit soort onderzoeken keer op keer bevestigd: beheerders van ‘actieve’ beleggingsfondsen verdienen vaak een mooi salaris maar maken dit niet waar. Voor de beleggers in de fondsen verdienen ze de hoge beheerkosten maar zelden terug.
Beleggen in aandelen zal nooit zonder risico zijn, maar aandelenbeleggers die graag met fondsen werken kunnen beter kiezen voor een passief indexfonds dat tegen minimale kosten de markt waarschijnlijk (net) niet zal bijhouden. Daarmee zal de belegger vrijwel altijd een beter rendement behalen dan met een ‘actief’ beleggingsfonds.