Deze vorst zat in de Middeleeuwen in zijn hoofdstad Bergen op een goudmijn. Figuurlijk dan. Grote scholen kabeljauw werden gevangen en in de wind gedroogd tot stokvis. Die bleef jaren goed en was in de dertiende eeuw een belangrijke voedselbron voor de snelgroeiende bevolking van Europa. De stokvis werd in Bergen opgehaald door internationaal werkende kooplieden uit Hanzesteden die van hun eigen heersers belastingvoordelen hadden verkregen. Koning Erik vond in het jaar 1284 dat die kooplieden hem wel wat meer belasting konden betalen. De kooplieden stopten met de levering van bier en graan. Van stokvis alleen kun je niet leven en in Noorwegen groeide geen graan. De koning moest zijn plannen laten varen, waarop de Hanzeschepen Bergen weer aandeden.

Regeringen kunnen belasting heffen bij de mensen die wonen in het gebied waar zij heersen. Maar niet daarbuiten. Vandaag de dag is de wereld verdeeld in bijna tweehonderd gebieden met ieder een eigen regering en een zetel in het kartel genaamd Verenigde Naties. Ondernemingen als BAT en Apple verkopen hun spullen in bijna al die landen. Daar betalen ze de mensen die voor hen werken en die moeten op hun beurt over hun inkomen belasting betalen aan hun regering. Ook de aandeelhouders van die ondernemingen moeten over hun inkomen belasting betalen aan de regeringen van het land waar zij wonen.

Verstandige regeringen lokken daarom ondernemingen naar het land waarover zij heersen. Actiegroepen als OxfamNovib hebben een bredere opvatting over hoe het geld in de wereld verdeeld behoort te worden en willen de fiscus daartoe inzetten. Maar of en waar ondernemingen winst maken, daarover verschillen de meningen al eeuwen.

Dit is een column van Paul Frentrop, expert op het gebied van corporate governance