Snelladen langs de snelweg. Dat is de kernactiviteit van Fastned dat komende week zijn introductie beleeft op Euronext Amsterdam.

Het bedrijf wil Nederland en daarna Europa (voornamelijk Duitsland) veroveren door op termijn duizend laadpaalstations te openen en uit te baten. Naar eigen zeggen is de stroom die uit een Fastned-stekker komt 100 procent groen.

In eerste instantie haalt Fastned geen nieuw kapitaal op maar ‘verhuist’ de al genoteerde beleggingen op de alternatieve beurs Nxchange naar de reguliere beurs van Amsterdam. Dat moet de verhandelbaarheid van de beleggingen verhogen en Fastned helpen aan het statuur om meer beleggers te interesseren voor het bedrijf.

Een blik op de financiële resultaten van Fastned laat zien dat het niet lang zal duren voor de notering op het Damrak gebruikt zal worden om extra geld op te halen.

Het snellaadbedrijf boekte vorig jaar meer dan 6 miljoen euro verlies op een omzet(je) van 1,6 miljoen euro. Een explosieve groei van de omzet door de massale verschuiving naar elektrisch rijden zou er voor moeten zorgen dat het verlies wordt omgebogen in winst.

Maar de groei van het aantal elektrische auto’s op de weg alleen is niet voldoende om van Fastned een aantrekkelijke belegging te maken.

In aanloop op mogelijke emissies is het nu al goed om een vijftal voorwaarden in kaart te brengen die een cruciale rol spelen bij een succesvolle uitrol van Fastned.

Voorwaarde 1: Elektrisch rijden moet blijven groeien
Groei is cruciaal voor Fastned en daarin vormt groei van de markt voor elektrische auto’s een onlosmakelijke schakel.

De onderneming heeft in dat opzicht het tij mee. Hoewel de schattingen van verschillende bureaus fors uiteenlopen is de consensus duidelijk: het aantal elektrische auto’s zal de komende jaren fors groeien.

Het marktaandeel van elektrische auto’s in Nederland bedraagt momenteel rond de 0,5 procent, en ligt daar in de rest van Europa zelfs nog ruimschoots onder. Volgens dataverzamelaar Bloomberg zal dit percentage ongeveer verdubbelen in de komende twee jaar. En in 2040 zal bijna de helft van de auto’s elektrisch zijn (45 procent).

Autobouwers hebben zich gecommitteerd aan investeringen van tientallen miljarden in de ontwikkeling van elektrische auto’s en hebben scherpe doelen neergezet om de producties op te schalen om nieuwe (goedkopere) modellen op de markt te brengen.

Ondertussen proberen overheden wereldwijd groener rijden te stimuleren door elektrisch te subsidiëren en diesels hoger te belasten of zelfs helemaal te verbieden.

Oordeel VEB:  V
Hoewel er altijd risico’s zijn van andere groene innovaties – van rijden op waterstof tot algen – lijkt de opmars van elektrisch rijden niet te stoppen.

Voorwaarde 2: Nieuwe elektrische rijders moeten vaker opladen bij snelstation
Het is de uitdaging van Fastned om in een groeiende markt een aandeel van voldoende omvang te bemachtigen.

Naar eigen zeggen heeft Fastned met zijn 87 snellaadstations een marktaandeel van circa 40 procent in Nederland.

Vier van de tien elektrische autorijders zou volgens het bedrijf minimaal één keer per kwartaal de accu’s volgooien bij FastNed.

Fastned rapporteert hier heel handig het aantal elektrische gebruikers. Als gekeken wordt naar de hoeveelheid stroom die wordt afgenomen door elektrische rijders, dan wordt het beeld een stuk minder rooskleurig.  Een berekening van de VEB laat zien dat van de totale hoeveelheid stroom die vorig jaar in elektrische auto’s werd gestopt, slechts 8 procent uit een snellader van Fastned kwam.

Er zijn nog nauwelijks andere snellaadstations, waardoor duidelijk wordt dat de laadpaal op de oprit en publieke palen in de straat met afstand de grootste concurrent van Fastned zijn.

Misschien nog wel crucialer dan een massale verschuiving naar elektrisch is dat nieuwe rijders minder thuis tanken en vaker bij een snellaadstation langs gaan.

Fastned is hier optimistisch over. Waar de eerste Tesla-rijders zich een laadpunt op de oprit konden veroorloven zal een groot deel van de nieuwe generatie elektrische rijders geen ruimte – zowel financieel als fysiek – hebben voor thuisoplaadpunt (investering van al snel 2000 euro).

Ook de technologie moet helpen. Het opladen met de nieuwste palen is gepiept in een paar minuten tegenover de zekere enkele uren die thuis nodig zijn.

Oordeel VEB:  X
Tegenover alle voordelen van snelladen staat een groot nadeel. Het is tot een factor 3 duurder dan thuis. Heeft de elektrisch rijder zonnepanelen op het dak dan is thuis opladen helemaal gratis. De kans is bovendien aanzienlijk dat ook de technologie van oplaadpalen thuis zal (blijven) verbeteren.

Voorwaarde 3: Concurrentie op laadpaalmarkt moet niet (te) groot worden
Fastned is naar eigen zeggen een voorloper  (“first mover”)  in een groeimarkt, die gekenmerkt wordt door hoge toetredingsdrempels.

Die drempels bestaan volgens Fastned niet zo zeer uit technologie – het bedrijf maakt de laadpalen niet zelf maar koopt deze in – maar uit de strategische locaties langs drukke (snel)wegen die het in de loop der jaren heeft bemachtigd.

Het ontwikkelen van een nieuwe locatie duurt volgens Fastned al snel tussen de twee en drie jaar: van het vinden van een geschikte locatie, het verkrijgen van de vergunningen tot de bouw en aansluiting op het elektrisch netwerk

Fastned heeft momenteel 97 laadstations, maar er zitten 500 nieuwe stations in de pijplijn in diverse stadia van ontwikkeling verspreid over heel Europa. Een nieuwe speler is jaren bezig om een laadpaalnetwerk op te bouwen dat vergelijkbaar is met Fastned, zo wil het bedrijf maar aangeven.

Dit mag zo zijn, het is de vraag of dit soort barrières ook gelden voor gevestigde spelers als Shell en Total. Fastned waarschuwt in de risicoparagraaf van het prospectus voor kapitaalkrachtige concurrenten met grotere naamsbekendheid die mogelijk in de toekomst tegen veel lagere prijzen hun laaddiensten kunnen aanbieden.

De mogelijke dreiging van Shell niet hypothetisch. Shell kondigde in april aan in de komende jaren 200 snellaadpalen met groene elektriciteit in Nederland neer te zetten (nu kan elektrisch tanken slechts op 7 Shell-stations).

Shell is verwikkeld in rechtszaken met de staat (Fastned voegt zich in deze zaken) of het - kort gezegd - met een vergunning voor benzinepompen ook laadpalen mag neerzetten. Een definitieve uitspraak van de Raad van State – die nog op zich laat wachten – zal uitwijzen hoe duurzaam Fastned’s voordeel van strategische locaties daadwerkelijk is.

Oordeel VEB:  X
Fastned laat graag weten dat de laadpaal-business geen winner-takes-all markt is. Elektrisch rijden zal – met andere woorden – zo hard groeien dat iedereen een graantje mee kan pikken.

Hier valt wat op af te dingen. Het is niet ondenkbaar dat Shell uiteindelijk veel goedkopere stroom kan aanbieden dan Fastned. De energiereus kondigde onlangs aan het grootste elektriciteitsbedrijf te willen worden van de wereld en die ambitie zal in ieder geval mede ingegeven zijn door de groei van elektrisch rijden.

Ook is de vraag in hoeverre het first mover advantage, het verkrijgen van gunstige vergunningen, opgaat buiten Nederland waar Fastned ook hard wil groeien.

Voorwaarde 4: Beleggers moeten bereid zijn vers kapitaal te blijven steken in Fastned
Door flinke investeringen, maar ook omdat de bestaande laadstations nog niet winstgevend zijn stroomt er iedere dag meer geld uit de kas van Fastned dan dat er binnen komt.

Gegeven de huidige nettoschuld van rond de 24 miljoen euro is onvermijdelijk dat Fastned op korte termijn vers kapitaal zal moeten ophalen.

In de prospectus geeft Fastned aan op de middellange termijn drie à zes nieuwe locaties per maand (of 36 tot 72 per jaar) te willen openen. Een (groot) laadstation van Fastned vergt een investering van circa 500 duizend euro. Het impliceert dat Fastned het komende decennium nog honderden miljoenen moet investeren om de ambitie van duizend laadstations te realiseren.

In een rapport van ING, die de introductie begeleid, wordt becijferd dat Fastned nog enkele jaren 40 miljoen euro per jaar moet investeren. In totaal houdt de bank rekening met investeringen van meer dan 160 miljoen euro.

Oordeel VEB  V/X
Fastned is er vooralsnog altijd in geslaagd om kapitaal op te halen. Maar het is cruciaal dat de pinautomaat, die nu op het Damrak staat, blijft werken. In ieder geval is het onvermijdelijke gevolg van de expansie dat bestaande aandeelhouders flink zullen verwateren.

Mocht Fastned haar belofte waar maken dan zullen toekomstige winsten gedeeld moeten worden met nieuwe aandeelhouders.

Voorwaarde 5: Break-even is nog geen winst
Het bestaande netwerk aan laadstations moet volgens Fastned door schaalbaarheid bij een penetratie van 1 à 1,5 procent elektrische auto’s in Nederland break-even gaan draaien op ebitda-niveau.

Hierbij wordt het verwaterende effect van personeelsopties – dit kan in theorie oplopen tot 10 procent van het uitstaande kapitaal – buiten beschouwing gelaten.

Ook moet gerealiseerd worden dat het aanzienlijk langer zal duren voor er helemaal onderaan de streep een positief getal staat, vanwege afschrijvingen, belastingen en de rente op obligaties die Fastned eerder uitgaf.

Oordeel VEB:  X
Door de forse investeringen kan het zomaar tien jaar duren voordat de kasstroom na investeringen boven het nulpunt zal uitkomen. Tot die tijd hoeven beleggers ook geen dividend te verwachten.

Conclusie
- Met Fastned komt een onvervalst stukje groene economie naar de beurs.

- De groene economie is nog volop in ontwikkeling en dit brengt de nodige onzekerheden met zich mee.

- Grote vraag is of Fastned in deze dynamische omgeving de juiste wapens heeft om als winnaar uit de strijd te komen. Als first mover heeft het bedrijf ten opzichte van de concurrentie vooral een voordeel vanwege de al verkregen vergunningen. Is die basis stevig genoeg? Dat is een vraag die beleggers zichzelf moeten stellen.

- Fastned heeft – logischerwijs – veel geloof in het eigen model en zoekt naar beleggers die geloven in een gouden toekomst voor elektrisch rijden. Alleen ‘geloof’ is echter niet de beste basis voor een verantwoorde beleggingsbeslissing.