Volgens de IAASB, die de internationale standaarden voor de accountantscontrole zet, is er in de afgelopen vijftig jaar wel degelijk sprake geweest van een beweging naar een ‘meer informatief accountantsverslag’. En dat in weerwil van het feit dat bedrijven steeds terughoudender werden met het verschaffen van informatie, omdat het geld kost, risico’s oplevert en de concurrentie altijd meeluistert.

Aandeelhouders zien graag dat het controleproces resulteert in een goed inzicht in de ‘key audit matters’. Deze punten, waarin vaak de grootste risico’s voor de onderneming verborgen zitten, zouden beleggers moeten waarschuwen. Een overzicht ervan is tegenwoordig in veel landen verplicht, en dat is goed. Helaas wordt er echter nog veel te veel jarenlang over het hoofd gezien.

Heel Nederland was geschokt toen bleek dat ING 775 miljoen euro moest betalen omdat het zeven jaar lang veel te weinig deed om witwassen tegen te gaan. Deemoedig werd het boetekleed aangetrokken, er sneuvelde een topman en men ging over tot de orde van de dag. In deze Effect leest u (pagina 9) hoe diezelfde bank zijn klant centraal stelt als die effecten in buitenlandse valuta’s koopt. Ik verklap alvast: de ING-klant kan maar beter goed op die kosten letten.

Nederland is geen uitzondering: in Denemarken wil men weten waarom de accountant acht jaar lang geen alarm sloeg bij Danske Bank, waar een nog groter witwasschandaal plaatsvond. Denemarken stond nota bene op de eerste plaats van de corruptie-index van Transparency International. In de Verenigde Staten kwijnt General Electric weg omdat een miljardenverplichting uit een tien jaar geleden afgestoten verzekeringsonderdeel ineens toch nog op het bedrijf bleek te rusten. GE had er jarenlang in het jaarverslag geen melding van gemaakt.

Helaas biedt de krabbel van de accountant in de praktijk dus geen garantie dat de belangrijkste lijken in de kast zijn opgemerkt. Laat dat voor beleggers in 2019 een waarschuwing zijn. In de volgende Effect komen we hier zeker op terug.

Dit is een column van Paul Koster, directeur van de Vereniging van Effectenbezitters.