Steinhoff is van oorsprong een Zuid-Afrikaanse vennootschap, maar is sinds 2015 een Nederlandse vennootschap, statutair gevestigd te Amsterdam. De hoofdregel is dat de rechter van de woonplaats van de gedaagde bevoegd is. Steinhoff wilde echter dat de Nederlandse rechter zich onbevoegd zou verklaren omdat eerder een procedure in Duitsland was gestart. De rechter heeft Steinhoff ongelijk gegeven.

De rechter heeft voorts de VEB ontvankelijk verklaard: de VEB beschikt over voldoende kennis en vaardigheden om de belangen van de aandeelhouders te behartigen en er is geen sprake van onzuivere commerciële belangen.

De uitspraak van de rechter is een opsteker voor beleggers. Het Nederlandse rechtssysteem leent zich ten opzichte van de rechtssystemen om Nederland heen bij uitstek goed om relatief snel duidelijkheid te krijgen over het handelen van Steinhoff.

Voorgeschiedenis: boekhoudkundige onregelmatigheden
Op 6 december 2017 zijn bij Steinhoff grootscheepse boekhoudkundige onregelmatigheden geconstateerd. Zo twijfelt Steinhoff  over de werkelijke waarde van ruim acht miljard euro aan activa die in de jaarrekening zijn opgevoerd. Met de daaropvolgende koersval van het Steinhoff-aandeel verdampte inmiddels meer dan 14 miljard euro aan beurswaarde.

CEO Markus Jooste stapte direct op na het bekend worden van het schandaal. Steinhoff heeft inmiddels aangifte tegen hem gedaan op verdenking van corruptie.

Op 13 december 2017 verklaarden Steinhoff en accountant Deloitte dat de jaarrekening over 2016 moet worden herzien. Steinhoff maakte vervolgens op 2 januari 2018 bekend dat beleggers ook niet langer op de jaar-cijfers over 2015 mogen afgaan.

De VEB daagde Steinhoff op 2 februari 2018 voor de rechter vanwege misleiding. Het gaat om onjuiste en misleidende mededelingen in de jaarrekeningen over 2015 en 2016, de prospectussen die zijn gepubliceerd in de aanloop naar de beursnotering in Frankfurt op 7 december 2015 en in diverse persberichten. Beleggers hebben daardoor grote schade geleden. De jaarrekeningen over 2015 en 2016 en de nog niet gepubliceerde jaarrekening over 2017 worden pas eind 2018, begin 2019 verwacht.

"Dit is een juiste beslissing. Het stelt gedupeerde Steinhoff-beleggers in staat om via de Nederlandse rechter snel een uitspraak te krijgen over het handelen van Steinhoff. Dat is in het belang van aandeelhouders én onderneming.” Paul Koster, Directeur van de VEB

Een collectieve actie in Nederland én Duitsland?
Steinhoff verzocht de rechtbank zich onbevoegd te verklaren om van de vorderingen van de VEB kennis te nemen. Steinhoff meende dat in Duitsland eerder een collectieve actie aanhangig was gemaakt. Dat bleek niet zo te zijn. Weliswaar is in Duitsland een procedure van de heer Keiner, een gedupeerde Steinhoff-belegger, aanhangig, maar er is nog geen sprake van een collectieve actie van meerdere gedupeerde beleggers. 

Voor onbevoegdverklaring is onder meer nodig dat het in zowel de Nederlandse procedure als in de Duitse procedure gaat om ‘dezelfde’ partijen. Daarvan is volgens de rechter echter geen sprake, nu de heer Keiner in de Duitse procedure eiser is en de VEB eiser in de Nederlandse procedure. Weliswaar is Keiner een belegger, maar de VEB behartigt de belangen van vele beleggers, met uitzondering van enkele beleggers, waaronder Keiner. Deze vordering werd dan ook afgewezen. De Duitse collectieve actie is nog niet aanhangig, zo oordeelde de rechter.

CEO Jooste naar Nederland?
Ook heeft Steinhoff gevorderd toe te staan zijn voormalig bestuurder Markus Jooste op te roepen. Dit oproepen van Jooste gebeurt ‘in vrijwaring’ om in geval van een eventuele veroordeling van Steinhoff direct de schade op Jooste te kunnen verhalen.

Alleen deze vordering van Steinhoff is toegewezen. De VEB ondervindt hier geen hinder van, nu deze procedure parallel wordt gevoerd aan de procedure van de VEB. Het is overigens maar de vraag of Jooste in persoon verschijnt voor de Nederlandse rechter. Hij kan zich laten vertegenwoordigen door een advocaat of kan zelfs verstek laten gaan.

Hoe verder?
Nu duidelijk is dat de rechtbank in Nederland bevoegd is, is in de zaak tegen Steinhoff een belangrijke mijlpaal bereikt. Wordt vervolgd.