“Ik heb een fout gemaakt”. Het is 12 november 2012, even na half negen ’s avonds als premier Rutte z’n excuses maakt aan het Nederlandse volk voor een ophef veroorzakend onderdeel van het regeerakkoord. Het gaat om de inkomensafhankelijke zorgpremie die tot grote ophef heeft geleid bij de achterban van zijn eigen VVD. Een week na bekendmaking van het voorstel verdwijnt deze alweer van tafel. Rutte is ten halve gekeerd.
Zes jaar later leidt het regeerakkoord weer tot ophef. Alleen woekert de onrust nu al tien maanden voort zonder dat de premier van aanpassing of excuses wil weten.
Buitenlandse dividendbelasting is een lastige kwestie. Duizenden particuliere beleggers kunnen erover meepraten. Zij die hun vermogen internationaal spreiden moeten al jaren in de weer met formulieren om dubbel betaalde belasting terug te vragen. Het kabinet wil nu buitenlandse beleggers in Nederlandse bedrijven tegemoetkomen door de dividendbelasting af te schaffen. De rekening is aanzienlijk, terwijl voordelen van de afschaffing in kassen van buitenlandse overheden vloeien en andere aangevoerde argumenten niet overtuigen.
Wonderlijke gedachte
Het kabinet denkt met afschaffing van dividendbelasting multinationals hier te houden en buitenlandse grote bedrijven hierheen te lokken, een wonderlijke gedachte. Ondernemingen beoordelen het vestigingsklimaat gelukkig op meer factoren dan belastingbeslommeringen van hun beleggers. Ook is nooit iets gebleken van een onderwaardering van in Nederland gevestigde beursfondsen om de dividendbelasting. De verschillende beschermingsconstructies die ineens weer in zwang zijn bij enkele oude rotten uit de corporate wereld, maken Nederlandse beursfondsen wel aantoonbaar minder aantrekkelijk voor buitenlandse beleggers.
En dan de ondernemingen zelf. Unilever is al van plan z’n hoofdkantoor naar Nederland te brengen - beleggers stemmen erover in oktober - en heeft publiekelijk laten weten dat afschaffing van de dividendbelasting geen (tot nauwelijks) invloed heeft gehad op dat besluit. Bij Shell speelt de dividend-discussie voor de meeste buitenlandse aandeelhouders niet, vanwege afspraken met de Belastingdienst. Maar het is überhaupt moeilijk voor te stellen dat een miljardenconcern zijn hoofdkantoor alleen zou verplaatsen vanwege de dividendbelasting voor aandeelhouders.
Duidelijkheid scheppen
De ratio achter Rutte’s rechtlijnigheid in dit dossier lijkt vooral gelegen in afspraken met multinationals. De premier heeft blijkbaar beloftes gedaan die hij nu niet wil breken. Over die beloftes is al informatie naar buiten gekomen, leidend tot nog meer verwarring - compleet is het beeld zeker niet. Het is aan Rutte om duidelijkheid te scheppen over het hoe en waarom van zijn halsstarrigheid. Als Rutte meent nu geen fout te hebben gemaakt, zal voor iedereen duidelijk moeten worden waarom niet.
Paul Koster is directeur van de Vereniging voor Effectenbezitters
Deze column verscheen eerder deze week in De Telegraaf