De afbouw van het Staatsbelang in ABN Amro verloopt erg traag en dat lijkt een wissel te trekken op de ambities die de bank heeft, zo werd andermaal duidelijk tijdens de jaarlijkse vergadering met beleggers.
Sinds anderhalf jaar staat er weer een bank op de beurs onder de naam ABN Amro, maar dat de onderneming hemelsbreed verschilt van de voorganger onder dezelfde naam is in inmiddels voor iedereen duidelijk. De ambitieuze en zelfbewuste vergezichten van de ‘oude’, mondiale wholesalebank zijn ingeruild voor een voorzichtig opererende, West-Europese instelling met een gematigd risicoprofiel.
Nieuws uit de aandeelhoudersvergadering
|
De recente jaarvergadering met beleggers bevestigde de terughoudende opstelling van ABN Amro. Blijkbaar wordt het binnen de bank niet meer als gepast ervaren om scherpe ambities met de buitenwereld te delen.
Neem digitalisering, het terrein waarop ABN Amro, net als alle banken, fors inzet. Veel geld en tijd worden - al dan niet in samenwerking met andere partijen - besteed aan fintech, de technologische verfijning van financiële diensten. Maar op de vraag waarmee ABN Amro op technologisch gebied denkt de concurrentie af te kunnen troeven, bleef een inhoudelijk antwoord uit. Het is te vroeg om daar iets over te zeggen, zo luidde het verweer.
Ook als het gaat om nieuwe, in aantocht zijnde regelgeving voor banken, de inmiddels beruchte Basel 4-richtlijnen, bleek ABN Amro voorzichtig tegenover beleggers. De gevolgen van de nieuwe Basel-regels is nog onzeker. Als de regels ongunstig uitvallen voor ABN dan kan dat procenten van de buffers van de bank afknagen, zo waarschuwde topman Kees van Dijkhuizen. Vandaar dat de bank voorlopig veel extra kapitaal in huis houdt.
Analisten verwachten echter dat door de aankomende regelgeving juist behoorlijk wat kapitaal vrijvalt bij ABN. Dijkhuizen wilde niet vooruitlopen op de mogelijke besteding van dat geld, bijvoorbeeld in de vorm van dividend of aandeleninkoop.
De Staat
De behoedzaamheid, zeker als het gaat om de gevolgen van nieuwe regelgeving, is goed te begrijpen gegeven de onvoorspelbare dynamiek rond zo’n proces. Maar het is de vraag hoe lang de bank het kan volhouden om zonder duidelijk uitgesproken groeiambities voort te gaan, gezien de grote versnippering binnen de (Europese) bankensector.
Wellicht is het de band met de grootaandeelhouder die knelt, De Nederlandse Staat die nog steeds voor 70 procent eigenaar is van ABN Amro. Een vertegenwoordiger van de Staat verklaarde tijdens de vergadering met beleggers dat de afbouw van het overheidsbelang één van de belangrijkste taken is van huidig ceo Kees van Dijkhuizen, de man die in 2013 aantrad als bestuurder bij ABN Amro.
Daarin slaagt Van Dijkhuizen maar matig gezien het feit dat in meer dan anderhalf jaar sinds de beursgang het overheidsbelang in ABN Amro slechts met zeven procentpunt is afgenomen. En dat terwijl er over de brede linie sprake is van een rustig beursklimaat, een van de voorwaarden voor verdere afbouw. Als het huidige tempo wordt aangehouden dan kan het nog zo maar tien jaar duren voordat ABN-bankiers verlost zijn van pesterijen op feestjes over hun halve ambtenarenbanen.
Zo lang als de Staat grootaandeelhouder is, heeft ze extra rechten ABN Amro en die zijn niet misselijk. Zo moet ABN Amro toestemming vragen om bedrijfsonderdelen af te stoten of aandelen uit te geven, heeft de Staat een dikke vinger in de pap als het gaat om de benoeming van bestuurders en commissarissen en kan Den Haag op tal van terreinen informatie opeisen.
Dat de afbouw van het Staatsbelang onderdeel is van de gesprekken tussen grootaandeelhouder en bank wilde de nieuwe, nog wat onwennig opererende president-commissaris Olga Zoutendijk nog wel toegeven, maar op de inhoud van die gesprekken ging ze niet in. Desondanks toonde Zoutendijk enige onmacht over de afbouw van staatsinvloed. “Ik tast hierover net zo veel in het duister als u.” „Het is aan de minister van Financiën. En dat er nu een demissionair kabinet is helpt niet.” Desondanks kwam enige dagen na de vergadering het bericht naar buiten dat het maandenlange traject naar de verkoop van een nieuwe pluk aandelen inmiddels is ingezet.
Energie en vermogensbeheer
Voorlopig zal de bank aan de Amsterdamse Zuidas dus dominante invloed voelen uit Den Haag. De bank moet behoedzaam bouwen aan de toekomst, een duurzame toekomst want daarop dringt de grootaandeelhouder aan. Gelukkig heeft ABN een goede uitgangspositie als het gaat om verduurzaming, gezien de focus op de ECT-divisie, die financiering biedt aan bedrijven in de energie-grondstof en transportsector. Door duurzame eisen te stellen aan partijen die aankloppen voor krediet kan ABN in deze vervuilende sectoren snel een verschil maken. Tegelijkertijd zal het buitengewoon moeilijk zijn om in deze veelal nog traditioneel opererende sectoren (fossiele industrie, energie slurpende winning van grondstoffen) de transitie naar duurzamer in het juiste tempo te maken. De ECT-divisie is door zijn blootstelling aan de olieprijs toch al gevoelig voor afboekingen vanwege wanbetalers onder de klandizie.
Een andere winstmaker waarvan veel wordt verwacht is private banking, het vermogensbeheer voor vermogenden, dat vooral via het Mees Pierson-label wordt aangeboden. In 2016 verlaagde Mees Pierson de toelatingsgrens voor vermogens van 1 miljoen euro naar 500.000 euro, om meer klanten aan te trekken. Daarmee kon niet worden voorkomen dat de provisies en commissies afgelopen jaar zijn afgenomen. In het eerste kwartaal zag de private bank, een top drie-speler in Europa, zelfs vermogen uitstromen.
Daar komt bij de traditionele achilleshiel van de bank, een te hoge cost-to-income-ratio, ook speelt bij de private bank. In de top twintig van de grootste mondiale private banks bungelt ABN Amro wat efficiëntie betreft onder in de middenmoot. De gehele bank maakt stapjes om de cost-to-income-ratio te verbeteren en heeft ook doelstellingen afgegeven voor komende jaren. De directeur private banking wilde die doelstellingen niet afgeven voor zijn divisie. Ook die ambities blijven voorlopig binnen de muren van de bank. En die van het ministerie wellicht.