Beleggers goed informeren over de meerwaarde die ze hebben. Dat is dé route voor actieve beleggingsfondsen om tegenwicht te bieden tegen indexfondsen. Uit onderzoek van de VEB en Morningstar blijkt dat het bij de Nederlandse fondsaanbieders wat betreft informatievoorziening nog vaak beroerd gesteld is.
Waarom zou je als belegger een actief beheerd beleggingsfonds verkiezen boven een goedkoper indexvolgend fonds (ETF)? Het antwoord op die vraag is eenvoudig: omdat je denkt dat een gerenommeerd team van beleggingsprofessionals in staat is om succesvoller te beleggen dan de markt.
Het rendement van een indextracker is in theorie immers gelijk aan dat van een bepaalde markt (index) min de kosten die in rekening worden gebracht. Logischerwijs weten lang niet alle actieve beleggingsfondsen de markt te verslaan.
Het is de uitdaging voor een fondsmanager om beleggers ervan te overtuigen dat zijn kennis, kunde en ervaring de kans op een bovengemiddeld rendement vergroot, waardoor het voor diezelfde beleggers loont om hogere kosten te betalen.
Toevalstreffers
Inmiddels is de meeste beleggers wel duidelijk dat de in het verleden behaalde rendementen maar een deel van het verhaal vertellen. Fondsaanbieders moeten beleggers uitleggen waarom eerdere successen geen toevalstreffers waren of benedengemiddelde prestaties juist wel.
Uitgebreide en gemakkelijk vindbare informatie over de fondsmanager zelf, zijn ervaring en betrokkenheid en de manier waarop hij het hem toevertrouwde geld investeert, is wel het minste wat beleggers mogen verwachten.
Beterschap?
Uit een onderzoek dat de VEB in 2013 deed in samenwerking met Morningstar, bleek dat de informatievoorziening over beheerteams bij veel fondsaanbieders onvoldoende was. Een aantal fondshuizen beloofden toen hun leven te beteren en transparanter te worden.
Om te zien of die woorden in daden zijn omgezet, heeft de VEB, in samenwerking met Morningstar, tientallen websites, factsheets en jaarverslagen uitgeplozen, op zoek naar informatie.
Deze keer keken we naar de twintig meest relevante fondshuizen in Nederland en onderzochten of zij op een achttal onderwerpen enige informatie aan beleggers verschaffen via website, factsheet (het maandelijkse rapportagebericht) en/of het jaarverslag (over 2014).
Ondermaats
Ten opzichte van het vorige onderzoek heeft een aantal partijen serieus werk gemaakt als het om transparantie ten aanzien van het beheerteam gaat. Vooral bij Kempen is de informatievoorziening flink verbeterd.
In het vorig onderzoek bungelde het prestigieuze fondshuis behoorlijk onderaan, nu scoort het als beste met een positieve score op zeven van de acht onderzochte onderwerpen. De website van Kempen is flink verbeterd en geeft meer inzicht in de beheerders, hun achtergrond en ervaring.
Ook bij Delta Lloyd is werk verzet de afgelopen jaren. De fondsaanbieder is nu een stuk transparanter dan in 2013, toen op maar twee onderwerpen informatie werd verschaft tegen vier nu. Daarbij dient te worden opgemerkt dat niet alle informatie even accuraat is. Zo voert het Delta Lloyd Deelnemingen-fonds beheerders op die niet direct betrokken zijn bij het fonds.
Robeco scoort eveneens hoog, vooral dankzij de tekst en uitleg die te vinden is over het Robeco High Yield Bonds van fondsmanager Sander Bus. Opmerkelijk genoeg is de informatie bij vlaggenschip-fonds Robeco N.V. een stuk beperkter. Blijkbaar zijn er binnen het fondshuis geen generieke afspraken over de informatie die aan beleggers wordt verstrekt.
Het Add Value Fund van Optimix blijft solide presteren op het gebied van transparantie. Het fondshuis is transparant op vijf van de acht onderwerpen, evenveel als in het vorige onderzoek toen het beleggingsfonds van Willem Burgers en Hilco Wiersma nog opereerde onder de vlag van Keijser Capital. Tegenwoordig vormt het Add Value Fund onderdeel van Optimix dat opvallend genoeg met haar fondsen aanmerkelijk minder goed scoort.
Keerzijde
Tot zover het goede nieuws, want fondsaanbieders die een dikke onvoldoende scoren zijn ook ruimschoots aanwezig. Zo is bij Allianz alleen de naam van de fondsbeheerder te achterhalen verdere informatie is niet beschikbaar.
Aegon neemt zelfs die moeite niet. De verzekeraar scoort negatief op alle onderdelen. Eind vorig jaar werd de beursgenoteerde onderneming Aegon nog geroemd vanwege haar transparante jaarverslag, maar aan het jaarverslag beleggingsfondsen en de overige informatie op fondsengebied valt daar bijzonder weinig van te merken.
Meer naam dan proces
Over de hele linie valt op hoe weinig aandacht wordt gegeven aan de manier waarop de verantwoordelijkheden en de beslissingsstructuur binnen een beheerteam zijn vormgegeven. Alleen Kempen en (deels) Robeco besteden aandacht aan beide punten.
Bijna even slecht is het gesteld met gegevens of een fondsmanager al dan niet in het eigen fonds belegt. Alleen Add Value, DoubleDividend en Juno geven hierover informatie. En dat is jammer, want een fondsmanager die in het eigen fonds belegt straalt vertrouwen uit en is bereid zijn belangen en die van zijn beleggers openlijk gelijk te stellen.
In de Verenigde Staten zijn fondshuizen verplicht inzage te geven in hoeverre fondsbeheerders in het eigen fonds beleggen. Er zijn diverse onderzoeken bekend waaruit blijkt dat er een positief verband is tussen persoonlijk belegd zijn in het eigen fonds en het fondsrendement.
Onbegrijpelijk
Dat maakt informatie over de achtergronden van fondsbeheerders tot meer dan een vrijblijvende oefening. Voor beleggers kan het een signaal zijn over de kansen die een fonds biedt op een bovengemiddeld rendement.
En juist dat zou de kracht moeten zijn van actief beheerde beleggingsfondsen. Des te onbegrijpelijker dat veel fondshuizen nalaten om beleggers gedegen informatie te verschaffen over de mensen waar beleggers hun geld aan toevertrouwen.