De vrije val die de aandelenmarkten in opkomende landen roepen beelden op van de Azië-crisis uit de jaren negentig. Toen leidde de kapitaalvlucht tot grote gevolgen voor de reële economie. De angst voor een herhaling is overal op de financiële markten zichtbaar.
NN Investment Partners, de vermogensbeheerder van de Nederlandse verzekeraar, becijferde vorige week dat er de afgelopen dertien maanden bijna 1 biljoen dollar aan kapitaal is weggestroomd uit opkomende markten.
Dat was een bijna twee keer zoveel als de kapitaalvlucht in de nasleep van de financiële crisis van 2008.
Het is een van de tekenen dat de storm op de aandelenmarkten ook op andere delen van financiële markten grote gevolgen heeft. Nog vier signalen op een rij.
Valuta in vrije val
Samen met de aandelenmarkten is ook een groot aantal opkomende valuta in vrije val. De Maleisische ringgit is in een maand bijvoorbeeld bijna 10 procent gezakt tegen de dollar. De Indonesische rupiah staat ruim 4 procent lager.
Reserves centrale banken lopen terug
De dalingen van de munten hebben plaatsgevonden ondanks ingrepen van centrale banken die hun aanzienlijke valutareserves hebben aangewend om hun munt te ondersteunen. De reserves zijn hierdoor flink geslonken.
In Maleisië zijn de reserves van de centrale bank het kleinst in zes jaar tijd. Dit heeft al geleid tot speculaties over de herinvoering van kapitaalcontroles, een ingreep die tijdens de Aziëcrisis werd gedaan. Dat de Maleisische premier zich genoodzaakt zag deze speculaties te ontkennen is veelzeggend.
Rente op staatsobligaties stijgt
De rente op tienjaars Indonesische staatsobligaties is in een maand bijna 1 procentpunt gestegen naar bijna 9 procent. Soortgelijke Braziliaanse staatsobligaties noteren op bijna 14 procent, 1,5 procentpunt meer dan een maand geleden.
Interbancaire rentes lopen op
De rentes die banken elkaar in rekening brengen lopen ook op. De driemaands Sibor staat rond de 1 procent. Sinds de financiële crisis van 2008 heeft deze belangrijke maatstaf uit Singapore jaren rond de 0,5 procent gestaan.
Ook de Singaporese Swap Offer Rate, die wordt gebruikt om bedrijfskredieten te prijzen, is de laatste weken in dezelfde mate opgelopen.
Eind vorig jaar waarschuwde de BIS, de internationale organisatie voor het betalingsverkeer, voor de grote omvang van de dollarleningen die in opkomende markten uitstaan. Deze zouden een bedreiging kunnen zijn voor de financiële stabiliteit.
Driekwart jaar verder zijn de valuta van opkomende markten verder gedaald, de reserves afgenomen en is de kapitaaluitstroom verder versneld. Het lijkt daarom een kwestie van tijd voor er ergens een overheid of groot concern in financieringsproblemen komt.