Griekenland krijgt vier maanden extra tijd om hervormingen door te voeren. Dat is de uitkomst van overleg binnen de eurogroep van de negentien ministers van financiën binnen de eurozone.

In april zal het land definitieve plannen moeten presenteren om de overheid efficiënter te laten functioneren en belastingontduikingtegen te gaan.

Zelfs als de Grieken slagen in deze meesterproef zal het de huidige, torenhoge staatsschuld nooit tot een aanvaardbaar niveau kunnenterugbrengen, zo is de communis opinio onder veel economen. 

Maar langzamerhand zijn ook andere geluiden hoorbaar. Zo wees Klaus Regling, topman van het Europese steunfonds ESM dat Griekenland in 2012 een flinke verlichting van zijn schuldenlast heeft gekregen van de andere eurolanden. Volgens hem is de Griekse schuld daarmee goed te torsen.

Hoe komt Regling erbij dat de schuldverlichting in 2012 aanzienlijk was?

Hij wijst er allereerst op dat de rente toen is verlaagd. Ook sluizen de eurolanden rente die ze ontvangen op Griekse staatsleningen die hun centrale banken in handen hebben terug naar Griekenland.

Verder hoeft Griekenland tien jaar lang geen rente te betalen op een groot deel van de leningen die het van steunfonds EFSF heeft gekregen. En de looptijd van alle Griekse leningen verlengd tot vijfendertig jaar. Dit leidt volgens Regling tot een verlaging van de contante waarde van de leningen met 40 procent.

Contra
De renteverlaging en het terugsluizen via de centrale banken zijn duidelijk voorbeelden van schuldverlichting. Maar op de andere twee punten valt wel wat af te dingen.

Allereerst gaat het om rente-uitstel en niet om afstel. Over de uitgestelde rente wordt ook weer rente berekend, het steunfonds levert er niets op in.

Daarnaast is het in theorie waar dat de verlenging van de looptijd de contante waarde van de leningen verlaagt. Maar dit is toch niet veel meer dan een boekhoudkundige goocheltruc.

Het principe achter dit soort berekeningen is de tijdswaarde van geld. Dat wil zeggen dat een euro nu meer waard is dan een euro over een jaar.

In het geval van Griekenland waren de euro's die na twintig jaar binnen zouden komen meer waard dan de euro's die na vijfendertig jaar zouden binnenkomen.

Het is alleen de vraag hoe relevant dit principe is voor het EFSF en de andere eurolanden. Het fonds heeft immers als enige bestaansdoel om geld op de kapitaalmarkt op te halen en uit te lenen als noodsteun.

Min of meer hetzelfde geldt voor de eurolanden. Ze hebben het geld geleend voor Griekenland en betalen zelf netto geen rente. Het lijkt niet waarschijnlijk dat dit ten koste is gegaan van andere overheidsbestedingen.

Tweede stem
Naast Regling heeft ook durfinvesteerder Japonica een boekhoudkundige exercitie gedaan. Het fonds is op basis daarvan tot de conclusie gekomen dat de omvang van de Griekse schuld ten opzichte van de economie slechts 18 procent is.

Dit komt ook weer vooral door de relatief lage rente- en aflosverplichtingen van de Griekse overheid. In 2014 betaalde Griekenland. Dit is vergelijkbaar met wat Ierland betaalt en zelfs iets minder dan Italië en België.

Vanuit het perspectief van de rentelasten lijkt de Griekse schuldenberg dus houdbaar. Dit doet alleen niets af aan het feit dat die schuldenberg op zichzelf nog steeds gigantisch is.

De vraag of die uiteindelijk ook op de lange termijn beheersbare proporties aanneemt hangt daarom uiteindelijk af van de ontwikkeling van de Griekse economie.

Komt de economie er niet bovenop, dan zal de schuld onhoudbaar blijken. Ontspint zich toch een positief scenario dan liggen de zaken heel anders.