ECB-president Mario Draghi heeft gedaan wat hij beloofd had: grof geschut inzetten om de economie in de eurozone op gang te trekken. Verdere integratie van de monetaire unie legt hij uitdrukkelijk neer bij de politieke beleidsmakers.
Nog voordat de Italiaanse president van de Europese Centrale Bank donderdagmiddag de ECB-besluiten aan de wereld openbaarde, waren deze al betiteld als historisch.
Het waren dan ook geen halve maatregelen die Mario Draghi aankondigde. Vanaf maart dit jaar tot minimaal eind september 2016 zal er maandelijks voor 60 miljard euro aan obligaties worden opgekocht, waaronder ook staatsobligaties.
Het gaat daarbij om obligaties met looptijden van twee tot dertig jaar, waarbij per land maximaal 33 procent van de uitstaande staatsschuld wordt opgekocht.
Draghi motiveerde zijn besluit met het aplomb waarom hij bekend staat. Het is de taak van de ECB om te streven naar prijsstabiliteit en daar hoort een inflatie van een procent of twee bij.
Aangezien de huidige inflatieverwachtingen voor de komende vijf jaar op 0,3 procent per jaar liggen was ingrijpen niet meer dan logisch, aldus de Italiaan.
De -toch niet geheel omstreden- maatregel om rechtstreeks voor minimaal 1140 miljard euro aan obligaties op te kopen, noemde Draghi "gewoon een beschikbaar instrument uit onze gereedschapskist."
Risico
De ECB-president deed zijn best om de vooraf als prangend aangemerkte kwestie van de verdeling van risico's bij eventuele verliezen op de obligatie-aankopen te bagatelliseren. Hij zei verrast te zijn dat verdeling van risico's zo ongeveer het belangrijkste item leek in aanloop naar vandaag.
Vooral in Westerse landen was er de angst dat bij wanbetaling van rente op opgekochte leningen de rekening gelijkmatig over alle lidstaten zou worden uitgesmeerd, wat tot een herverdeling van schuld zou leiden. De rijke lidstaten zouden dan betalen voor de armere en daar willen de eerste niet aan.
Desondanks blijkt de ECB voor een tussenweg gekozen te hebben bij de verdeling van risico's. De risico's op staatsobligaties komen voor rekening van de eigen nationale centrale bank van het betreffende land. In totaal wordt daardoor maar 20 procent van de extra opgekochte leningen door alle lidstaten gedeeld.
Eurozone nog steeds 'samen voor ons eigen'
Daarmee komt de ECB tegemoet aan de eisen van landen als Duitsland en Nederland, die desalniettemin -naar verluid- tegen de massieve miljardeninjecties hebben gestemd.
Tegelijkertijd is het een stevig signaal richting de politieke beleidsmakers in Europa. De beperkte deling van risico maakt duidelijk dat er nog veel moet gebeuren om de eurozone verder te integreren. De ECB kan en mag daar het voortouw niet in nemen.
Samen de rekening oppakken kan alleen in een situatie van verregaande, eendrachtige samenwerking. Daarvan is nu, ruim zes jaar na de uitbraak van de crisis nog geen sprake.
Het waren dan ook geen halve maatregelen die Mario Draghi aankondigde. Vanaf maart dit jaar tot minimaal eind september 2016 zal er maandelijks voor 60 miljard euro aan obligaties worden opgekocht, waaronder ook staatsobligaties.
Het gaat daarbij om obligaties met looptijden van twee tot dertig jaar, waarbij per land maximaal 33 procent van de uitstaande staatsschuld wordt opgekocht.
Draghi motiveerde zijn besluit met het aplomb waarom hij bekend staat. Het is de taak van de ECB om te streven naar prijsstabiliteit en daar hoort een inflatie van een procent of twee bij.
| DIRECTE GEVOLGEN VAN IN EEN NOTENDOP |
| -Spaarrentes zullen nog verder dalen -Aandelen worden aantrekkelijker -De euro wordt nog zwakker -Obligaties worden duurder. |
Aangezien de huidige inflatieverwachtingen voor de komende vijf jaar op 0,3 procent per jaar liggen was ingrijpen niet meer dan logisch, aldus de Italiaan.
De -toch niet geheel omstreden- maatregel om rechtstreeks voor minimaal 1140 miljard euro aan obligaties op te kopen, noemde Draghi "gewoon een beschikbaar instrument uit onze gereedschapskist."
Risico
De ECB-president deed zijn best om de vooraf als prangend aangemerkte kwestie van de verdeling van risico's bij eventuele verliezen op de obligatie-aankopen te bagatelliseren. Hij zei verrast te zijn dat verdeling van risico's zo ongeveer het belangrijkste item leek in aanloop naar vandaag.
Vooral in Westerse landen was er de angst dat bij wanbetaling van rente op opgekochte leningen de rekening gelijkmatig over alle lidstaten zou worden uitgesmeerd, wat tot een herverdeling van schuld zou leiden. De rijke lidstaten zouden dan betalen voor de armere en daar willen de eerste niet aan.
Desondanks blijkt de ECB voor een tussenweg gekozen te hebben bij de verdeling van risico's. De risico's op staatsobligaties komen voor rekening van de eigen nationale centrale bank van het betreffende land. In totaal wordt daardoor maar 20 procent van de extra opgekochte leningen door alle lidstaten gedeeld.
Eurozone nog steeds 'samen voor ons eigen'
Daarmee komt de ECB tegemoet aan de eisen van landen als Duitsland en Nederland, die desalniettemin -naar verluid- tegen de massieve miljardeninjecties hebben gestemd.
Tegelijkertijd is het een stevig signaal richting de politieke beleidsmakers in Europa. De beperkte deling van risico maakt duidelijk dat er nog veel moet gebeuren om de eurozone verder te integreren. De ECB kan en mag daar het voortouw niet in nemen.
Samen de rekening oppakken kan alleen in een situatie van verregaande, eendrachtige samenwerking. Daarvan is nu, ruim zes jaar na de uitbraak van de crisis nog geen sprake.