Het is een van de zekerheidjes voor beleggers: hoge kosten vreten aan behaalde beleggingswinsten of verzwaren de verliezen.

Handelen tegen lage kosten is dan ook meer dan nodig om vermogen goed te beheren.

Ook dit jaar berekenden we de prijs om een aandeel, obligatie of optie te kopen of verkopen. De verschillen tussen de banken en brokers zijn alleen maar groter geworden.

Maar transactiekosten vormen maar een deel van de rekening. Uit ons onderzoek onder dertien
banken en brokers in Nederland wordt opnieuw duidelijk dat er regelmatig meer betaald moet worden aan bank of broker.

Een overzicht van een aantal aanvullende kostenposten.

Bewaarloon, maar dan anders
Bewaarloon, vroeger in rekening gebracht om aandelen fysiek te bewaren, is uit de tijd. Dat zien ook brokers in, zo blijkt. Partijen die kosten in rekening brengen voor het aanhouden van een effectenrekening, hebben het tegenwoordig dan ook liever over een ‘service fee'.

Grootbanken ING, ABN Amro, Rabobank en SNS vragen ook kosten als er niet gehandeld wordt. Het gaat dan om een percentage van het belegde vermogen. Beleggers bij ABN Amro Zelf Plus en ING betalen daarboven op respectievelijk nog 9 euro per maand en 16 euro per jaar.

Ook Alex en Binck brengen, afhankelijk van het gekozen profiel, kosten in rekening voor het aanhouden van de effectenportefeuille. Bij Alex betalen klanten of bewaarloon over de waarde van de portefeuille (0,05% per kwartaal, exclusief BTW) of abonnementskosten van 9 euro per maand.

Bij Binck betaalt alleen een actieve belegger (profiel "Binck Active") een ‘service fee'.

Dividendkosten 
Een minderheid van de brokers laat beleggers betalen voor de administratieve afhandeling van dividenduitkeringen. Het gaat om Rabobank en Alex (profiel "Algemeen") en DeGiro.

Bij Alex gaat het om minimaal 3 euro per transactie, terwijl Rabobank 0,5% vraagt vermeerderd met 0,25 euro (maximaal 100 euro).

Bij DeGiro is het mogelijk om dividendkosten te vermijden. In dat geval moet een belegger toestemming geven om zijn effecten uit te laten lenen.

Uitoefening opties
Opties uitoefenen kost bij de meeste partijen geld. Alleen nieuwkomer Tradzster en Lynx, TradersOnly en Today's Brokers doen het voor niks.

Zeker voor beleggers die kleine optieposities innemen kunnen de kosten bij andere brokers flink oplopen. Zij werken vaak met minimumtarieven. Keytrade bijvoorbeeld brengt 25 euro per transactie in rekening. Voor grote posities een koopje, bij kleine erg duur.

Telefonische orders
Beleggen gaat steeds meer uitsluitend via het internet. Toch kan het van pas komen om - bij gebrek aan toegang tot internet - een order telefonisch door te geven. Alle dertien spelers in Nederland bieden deze mogelijkheid.

Bij Tradzster, Lynx, TradersOnly,Today's Brokers en Saxo Bank is dat kosteloos. De meeste andere partijen hanteren opslagen variërend van 5 tot 10 euro. Opvallend is DeGiro. Deze broker hanteert een opslag van 25 euro plus 0,2% per order.

Overboeken van effecten
Beleggers die hun portefeuille willen overboeken naar een andere effectendienstverlener doen er goed aan om te informeren naar eventuele overboekingskosten. Grootbanken ABN Amro, Rabobank, ING en SNS Bank brengen kosten in rekening voor het wegboeken van effecten.

Net als bij de kosten voor telefonische orders valt ook bij het overboeken van effecten DeGiro op. Deze broker brengt 25 euro per regel in rekening. Ook voor nieuwe klanten die een portefeuille willen meenemen, kan het flink in de papieren lopen.

Wie overstapt naar DeGiro en zijn portefeuille meeneemt van een grootbank betaalt tweemaal. Zowel voor het uitleveren vanaf de grootbank als voor het ontvangen door DeGiro.

Veel partijen zijn juist bereid zijn om eventuele kosten te vergoeden voor nieuwe klanten. Daaraan kan wel een maximum zitten, per fondsregel en/of in totaal. Vooral voor beleggers die effecten wegboeken bij een partij die kosten in rekening brengt alsof de stukken per postkoets worden vervoerd, is het opletten geblazen.

Informeren naar de kosten, eventuele vergoeding van de kosten en de mogelijkheid om alle effecten over te boeken, kan onaangename verassingen voorkomen.

In sommige gevallen kan het, afgezien van mogelijke koersverschillen, voordeliger zijn om de stukken te verkopen en deze bij de nieuwe bank of broker weer aan te kopen.

Voor wie rompslomp wil vermijden, kan het misschien zelfs handiger zijn om een rekening bij een nieuwe broker te openen en de oude rekening door ‘natuurlijk verloop' te laten leeglopen. Geld overboeken is immers gratis.