Voor de vertrekkende bestuursvoorzitter Crispin Davis had het de laatste officiële ontmoeting met zijn aandeelhouders moeten zijn. Maar de topman liet verstek gaan.
Aan opvolger Ian Smith de taak om het roer om te gooien na tien jaar bleke prestaties van Davis. En dat terwijl de financieringszorgen voor het uitgeefconcern toenemen.
Toen Crispin Davis in september 1999 aantrad, noteerde Reed Elsevier 10,75 euro. Tien jaar later is dat 9,18 euro, ofwel een negatieve performance van 15 procent. Daarmee presteerde het bedrijf weliswaar beter dan de AEX-index, maar feit is dat Davis nooit echt heeft weten te overtuigen.
Kijk eens naar afgelopen jaar. Over 2008 werd een omzet behaald van 6,7 miljard euro, gelijk aan die van 2007 en alleen te danken aan de overname van dataleverancier Choicepoint. Daarmee wijkt de omzet van 6,7 miljard euro nauwelijks af van de 6,2 miljard euro die al in 2000 werd behaald.
Complexe structuur aanpakken
Een van de eerste zaken die de nieuwe topman zal moeten doen is een duidelijke keuze maken voor een Engelse of een Nederlandse rechtsvorm. Met één beursnotering, één hoofdkantoor, één statuut, één bestuur (board) en één aandeelhoudersvergadering. Kortweg een moderne eenvoudige structuur.
De huidige duale structuur (een Britse plc en een Nederlandse NV) is complex en inefficiënt en beperkt de handelingssnelheid van het bestuur. Fortis is daar helaas een duidelijk voorbeeld van gebleken, maar de Belgische bank-verzekeraar heeft dit, net als Reed Elsevier doet, altijd ontkend.
Twee keer vergaderen
Het zou ook een einde betekenen aan de praktijk van twee aandeelhoudersvergaderingen. Dit jaar was het weer zover. Eén van Reed Elsevier plc in Londen, de tweede van Reed Elsevier nv in Amsterdam.
De opkomst (niet fysiek, maar in stemmen gemeten) ligt in Engeland veel hoger, maar daar roert geen enkele aandeelhouder zich. Stemmen zijn al op voorhand uitgebracht en de besluitvorming is een formaliteit.
In Nederland ligt dit gelukkig iets anders. Hier zijn aanmerkelijk minder stemmen vertegenwoordigd, maar stellen aandeelhouders tenminste nog vragen. En ook de onnodig gecompliceerde governancestructuur kwam aan de orde.
Elsevier moet kiezen
Aftredend chairman Jan Hommen, die inmiddels bestuursvoorzitter van ING is, wilde geen grote knopen doorhakken. Hommen vreest juridische problemen, maar lichtte concrete knelpunten niet toe.
Te hopen is dat de nieuwe bestuursvoorzitter Ian Smith en niet-uitvoerend chairman Anthony Habgood wel openstaan voor grondige herziening van de structuur. Hun Engelse afkomst en ervaring bij uitsluitend Engelse ondernemingen doet echter weinig goeds vermoeden.
Een erfenis met tanden
Een andere erfenis voor nieuwe topman Smith is het herfinancieringvraagstuk. Toen Reed Elsevier begin 2008 het Amerikaanse Choice Point kocht (prijs 2,8 miljard euro) was het de bedoeling de aankoop deels te betalen door verkoop van eigen bedrijfsonderdelen.
Een ingecalculeerde opbrengst van 1,5 miljard euro voor de tijdschriftendivisie (FEM, Elsevier) werd niet opgehaald. De nettoschuld euro en een dure obligatielening begin dit jaar moest voorlopig uitkomst brengen.
De forse rentelasten en verdere financieringszorgen maken het onontkoombaar dat Smith vanaf het begin van zijn termijn moet gaan bezuinigen. Welke kostenbesparingen dat zullen zijn, werd tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering niet geheel duidelijk.
Een vergadering overigens die voor de laatste keer autoritair geleid werd door Hommen en sfeerloos verliep. Een aandeelhouder signaleerde zelfs twee slapende bestuursleden achter de tafel. Dat krijg je ervan met twee vergaderingen.
Kijk eens naar afgelopen jaar. Over 2008 werd een omzet behaald van 6,7 miljard euro, gelijk aan die van 2007 en alleen te danken aan de overname van dataleverancier Choicepoint. Daarmee wijkt de omzet van 6,7 miljard euro nauwelijks af van de 6,2 miljard euro die al in 2000 werd behaald.
Complexe structuur aanpakken
Een van de eerste zaken die de nieuwe topman zal moeten doen is een duidelijke keuze maken voor een Engelse of een Nederlandse rechtsvorm. Met één beursnotering, één hoofdkantoor, één statuut, één bestuur (board) en één aandeelhoudersvergadering. Kortweg een moderne eenvoudige structuur.
De huidige duale structuur (een Britse plc en een Nederlandse NV) is complex en inefficiënt en beperkt de handelingssnelheid van het bestuur. Fortis is daar helaas een duidelijk voorbeeld van gebleken, maar de Belgische bank-verzekeraar heeft dit, net als Reed Elsevier doet, altijd ontkend.
Twee keer vergaderen
Het zou ook een einde betekenen aan de praktijk van twee aandeelhoudersvergaderingen. Dit jaar was het weer zover. Eén van Reed Elsevier plc in Londen, de tweede van Reed Elsevier nv in Amsterdam.
De opkomst (niet fysiek, maar in stemmen gemeten) ligt in Engeland veel hoger, maar daar roert geen enkele aandeelhouder zich. Stemmen zijn al op voorhand uitgebracht en de besluitvorming is een formaliteit.
In Nederland ligt dit gelukkig iets anders. Hier zijn aanmerkelijk minder stemmen vertegenwoordigd, maar stellen aandeelhouders tenminste nog vragen. En ook de onnodig gecompliceerde governancestructuur kwam aan de orde.
Elsevier moet kiezen
Aftredend chairman Jan Hommen, die inmiddels bestuursvoorzitter van ING is, wilde geen grote knopen doorhakken. Hommen vreest juridische problemen, maar lichtte concrete knelpunten niet toe.
Te hopen is dat de nieuwe bestuursvoorzitter Ian Smith en niet-uitvoerend chairman Anthony Habgood wel openstaan voor grondige herziening van de structuur. Hun Engelse afkomst en ervaring bij uitsluitend Engelse ondernemingen doet echter weinig goeds vermoeden.
Een erfenis met tanden
Een andere erfenis voor nieuwe topman Smith is het herfinancieringvraagstuk. Toen Reed Elsevier begin 2008 het Amerikaanse Choice Point kocht (prijs 2,8 miljard euro) was het de bedoeling de aankoop deels te betalen door verkoop van eigen bedrijfsonderdelen.
Een ingecalculeerde opbrengst van 1,5 miljard euro voor de tijdschriftendivisie (FEM, Elsevier) werd niet opgehaald. De nettoschuld euro en een dure obligatielening begin dit jaar moest voorlopig uitkomst brengen.
De forse rentelasten en verdere financieringszorgen maken het onontkoombaar dat Smith vanaf het begin van zijn termijn moet gaan bezuinigen. Welke kostenbesparingen dat zullen zijn, werd tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering niet geheel duidelijk.
Een vergadering overigens die voor de laatste keer autoritair geleid werd door Hommen en sfeerloos verliep. Een aandeelhouder signaleerde zelfs twee slapende bestuursleden achter de tafel. Dat krijg je ervan met twee vergaderingen.