De dag dat ook de Europese Centrale Bank (ECB) de geldpersen aan zet lijkt steeds dichter bij te komen. Zeker nu ook de Bundesbank de noodzaak hiervan inziet. Deflatie-angst woedt over de eurozone.
Deflatie, een daling van het algemeen prijspeil zou huishoudens en bedrijven er toe kunnen zetten de hand op de knip te houden in afwachting van nog lagere prijzen.
Een groot gevaar voor de economie dat bestreden moet worden. Over de maand maart bleek de inflatie in het eurogebied opnieuw te zijn gedaald van 0,8 procent tot slechts 0,7 procent.
Meerdere instanties, waaronder het IMF, zijn bevreesd dat Europa in een Japan-achtige deflatoire spiraal terechtkomt.
ECB-president Mario Draghi sprak begin deze maand nog zijn vertrouwen uit dat de inflatie in de komende drie jaar weer zal oplopen tot de gewenste 2 procent.
Interne onrust bij ECB
Dat mag zo zijn, de onrust binnen de eigen gelederen is recent weer toegenomen. Dat blijkt uit signalen van enkele bestuurders van de ECB.
Het lage inflatiecijfer over maart, de aanhoudend sterke euro en de toegenomen geopolitieke spanningen spelen daarin een rol.
Zelfs de Bundesbank heeft nu de deur opengezet voor het door de ECB laten opkopen van staatsleningen. Een aardverschuiving. Duitsers zijn altijd fel gekant tegen alles wat de inflatie zou kunnen aanjagen.
Onconventionele maatregelen
Alvorens Draghi in navolging van de Amerikaanse, Japanse en Britse centrale bank de geldpersen (‘kwantitatieve verruiming') gaat aanzetten om de inflatie aan te jagen zijn nog wel een paar stappen te zetten.
De beleidsrente van de ECB staat nu op het historisch lage niveau van 0,25 procent en dat kan nog verlaagd worden tot bijvoorbeeld 0,10 procent of zelfs naar nul.
Daarnaast kunnen nieuwe goedkope leenprogramma's aan banken worden opgestart en zou de depositorente, het tarief dat de ECB vergoed op geld dat banken bij de centrale bank stallen, negatief kunnen maken. Dit laatste zou banken stimuleren het geld in de economie te pompen.
Al langere tijd heeft de ECB een voorwaardelijk opkoopprogramma klaarstaan voor leningen met een looptijd van 1-3 jaar.
Bij dit zogeheten ‘Outright Monetary Transactions ‘(OMT) geldt dat de ECB landen als tegenprestatie een hervormingspakket kan opdringen.
OMT is ook niet hetzelfde als kwantitatieve verruiming, omdat de ECB heeft aangeven aankopen in de markt via tegengestelde transacties te zullen compenseren (‘sterilisatie').
De ECB heeft dit programma echter nog niet hoeven in te zetten. Alleen al het bestaan ervan heeft de rentes in de Europese Periferie flink gedrukt.
De Duitse hoogste rechtbank heeft zich gebogen over de rechtmatigheid van het OMT-programma, maar de beslissing hierover doorverwezen naar het Europese hof.
Last but nog least zal de ECB ook kijken naar de effecten van kwantitatieve verruiming elders. De Fed heeft hierdoor waarschijnlijk de economie wel verbeterd, maar ook in de Verenigde Staten is een dalende inflatie een punt van zorg.
Koopkracht verbetert
De huidige lage inflatie heeft als positieve kant dat dit de koopkracht en het consumentenvertrouwen stimuleert.
Dat komt niet ongelegen omdat de werkloosheid in Europa nog altijd op recordhoogte staat.
Verder mag niet worden vergeten dat de lage inflatie in Europa ook een gevolg is van loonsverlagingen in de Periferie teneinde de concurrentiepositie te verbeteren. Overheidsbezuinigingen spelen ook een rol, maar dat lijkt over zijn top.
Recente cijfers over de Europese economie wijzen wel op een geleidelijk herstel, maar wel zijn de eerste negatieve invloeden zichtbaar van de crisis op de Krim.
Groeivertraging in landen als China, Rusland en andere opkomende landen zal aan Duitsland, de motor van Europa, niet geheel voorbijgaan.
Mario Draghi en de zijnen zullen het goed in de gaten blijven houden, evenals de wisselkoers euro/dollar.
Voorlopig zal Draghi waarschijnlijk de weg van de communicatie bewandelen. Tot op heden heeft hij daar succes mee gehad en kon de geavanceerde gereedschapskist dicht blijven.
Een groot gevaar voor de economie dat bestreden moet worden. Over de maand maart bleek de inflatie in het eurogebied opnieuw te zijn gedaald van 0,8 procent tot slechts 0,7 procent.
Meerdere instanties, waaronder het IMF, zijn bevreesd dat Europa in een Japan-achtige deflatoire spiraal terechtkomt.
ECB-president Mario Draghi sprak begin deze maand nog zijn vertrouwen uit dat de inflatie in de komende drie jaar weer zal oplopen tot de gewenste 2 procent.
Interne onrust bij ECB
Dat mag zo zijn, de onrust binnen de eigen gelederen is recent weer toegenomen. Dat blijkt uit signalen van enkele bestuurders van de ECB.
Het lage inflatiecijfer over maart, de aanhoudend sterke euro en de toegenomen geopolitieke spanningen spelen daarin een rol.
Zelfs de Bundesbank heeft nu de deur opengezet voor het door de ECB laten opkopen van staatsleningen. Een aardverschuiving. Duitsers zijn altijd fel gekant tegen alles wat de inflatie zou kunnen aanjagen.
Onconventionele maatregelen
Alvorens Draghi in navolging van de Amerikaanse, Japanse en Britse centrale bank de geldpersen (‘kwantitatieve verruiming') gaat aanzetten om de inflatie aan te jagen zijn nog wel een paar stappen te zetten.
De beleidsrente van de ECB staat nu op het historisch lage niveau van 0,25 procent en dat kan nog verlaagd worden tot bijvoorbeeld 0,10 procent of zelfs naar nul.
Daarnaast kunnen nieuwe goedkope leenprogramma's aan banken worden opgestart en zou de depositorente, het tarief dat de ECB vergoed op geld dat banken bij de centrale bank stallen, negatief kunnen maken. Dit laatste zou banken stimuleren het geld in de economie te pompen.
Al langere tijd heeft de ECB een voorwaardelijk opkoopprogramma klaarstaan voor leningen met een looptijd van 1-3 jaar.
Bij dit zogeheten ‘Outright Monetary Transactions ‘(OMT) geldt dat de ECB landen als tegenprestatie een hervormingspakket kan opdringen.
OMT is ook niet hetzelfde als kwantitatieve verruiming, omdat de ECB heeft aangeven aankopen in de markt via tegengestelde transacties te zullen compenseren (‘sterilisatie').
De ECB heeft dit programma echter nog niet hoeven in te zetten. Alleen al het bestaan ervan heeft de rentes in de Europese Periferie flink gedrukt.
De Duitse hoogste rechtbank heeft zich gebogen over de rechtmatigheid van het OMT-programma, maar de beslissing hierover doorverwezen naar het Europese hof.
Last but nog least zal de ECB ook kijken naar de effecten van kwantitatieve verruiming elders. De Fed heeft hierdoor waarschijnlijk de economie wel verbeterd, maar ook in de Verenigde Staten is een dalende inflatie een punt van zorg.
Koopkracht verbetert
De huidige lage inflatie heeft als positieve kant dat dit de koopkracht en het consumentenvertrouwen stimuleert.
Dat komt niet ongelegen omdat de werkloosheid in Europa nog altijd op recordhoogte staat.
Verder mag niet worden vergeten dat de lage inflatie in Europa ook een gevolg is van loonsverlagingen in de Periferie teneinde de concurrentiepositie te verbeteren. Overheidsbezuinigingen spelen ook een rol, maar dat lijkt over zijn top.
Recente cijfers over de Europese economie wijzen wel op een geleidelijk herstel, maar wel zijn de eerste negatieve invloeden zichtbaar van de crisis op de Krim.
Groeivertraging in landen als China, Rusland en andere opkomende landen zal aan Duitsland, de motor van Europa, niet geheel voorbijgaan.
Mario Draghi en de zijnen zullen het goed in de gaten blijven houden, evenals de wisselkoers euro/dollar.
Voorlopig zal Draghi waarschijnlijk de weg van de communicatie bewandelen. Tot op heden heeft hij daar succes mee gehad en kon de geavanceerde gereedschapskist dicht blijven.